Gwiazdozbiór Krzyża Południa

Ma mąż forma krzyża łacińskiego. Współcześnie Krzyż Południa jest budzącym emocje patriotycznym symbolem dla narodów półkuli południow

Najjaśniejsze gwiazdy

1. alfa Crucis – Acrux, odległy o 321 lat świetlnych układ czterech gwiazd widoczny jako gwiazda jasności 0,77, to najbardziej wysunięta na południe gwiazda pierwszej wielkości, składniki;

1. gwiazda podwójna spektrometrycznie, dominuje podolbrzym typu widmowego B1IV, jasności 1,05m,
2. gwiazda podwójna spektrometrycznie, dominuje gwiazda jasności 2,09m, typu widmowego B1V),

beta Crucis – Mimosa, gwiazda podwójna odległa o 355 lat świetlnych, dominuje składnik będący gwiazdą zmienną o zmianach jasności od 1,57m do 1,25m

gamma Crucis – Gacrux, gwiazda podwójna odległa o 88 lat świetlnych, to gwiazda na górze krzyża, czerwony olbrzym drugiej wielkości gwiazdowej, składni

typu widmowego M3II, jasności 1,64m,

typu widmowego A2 i jasności 6,4m,

delta Crucis – podolbrzym jasności 3,08m, typu widmowego B2IV, odległy o 365 lat świetlnych,

epsilon Crucis – najmniejsza gwiazda pomiędzy delta Crucis i alfa Crucis.

Wybrane obiekty

• gromada otwarta NGC 4755 – Szkatułka klejnotów. Oglądana gołym okiem wygląda jak jasna plama; by dostrzec jej pojedyncze gwiazdy, zajmujące obszar 1/3 powierzchni Księżyca w pełni, potrzebna jest lornetka. Najjaśniejsze z gwiazd są szóstej wielkości. Niedaleko środka znajduje się rubinowy nadolbrzym, kontrastujący z pozostałymi gwiazdami gromady; razem podobne są do szkatułki klejnotów, stąd popularna nazwa tej gromady.
• gromada otwarta NGC 4852,

• ciemna mgławica – Worek Węgla. Leży obok Szkatułki. Jest ciemnym obłokiem pyłu, zatrzymującym światło gwiazd znajdujących się w Drodze Mlecznej poza nią. Rozciągając się do Centaura i Muchy, zajmuje obszar dwanaście razy szerszy od średnicy Księżyca w pełni, dzięki czemu dobrze widać ją gołym okiem i przez lornetkę. W kulturze niektórych plemion aborygeńskich nazywana "głową emu".
• Asteryzm "Fałszywego Krzyża". Gwiazdy Avior i Aspidiske z Kila oraz delta Velorum i kappa Velorum z Żagla tworzą Fałszywy Krzyż, mylony czasem z Krzyżem Południa.

Najbliższymi sąsiadami Krzyża Południa są konstelacje Centaura i Muchy.

Krzyż Południa położony jest w ramionach Drogi Mlecznej. Pomocne w odnalezieniu konstelacji są dwie gwiazdy sąsiadującego Centaura – α i β Centauri.

Czterokrotne przedłużenie odległości od γ Crucis do α Crucis, prowadzone poza α Crucis, wskazuje południowy biegun nieba.

Ze względu na małą powierzchnię i jasne gwiazdy jest najjaśniejszym gwiazdozbiorem nieba.

W kulturze

Krzyż Południa był widoczny dla starożytnych Greków, którzy uważali go za część gwiazdozbioru Centaura. Na szerokości Aten w roku 1000 p.n.e., Krzyż był wyraźnie widoczny, chociaż nisko nad horyzontem. Jednak z powodu precesji osi Ziemi jego gwiazdy obniżały się na europejskim niebie. Do roku 400 n.e. większa część gwiazdozbioru przestała się pojawiać dla Ateńczyków nad horyzontem.

Europejczycy odkryli Krzyż Południa na nowo w epoce wielkich odkryć geograficznych. Portugalczycy okrążając Afrykę nanieśli go na mapy i odkryli jego użyteczność dla nawigacji. Widnieje na narysowanej w 1516 roku mapie nieba, której autorem był włoski nawigator i szpieg Andrea Corsali. Płynął do Indii w ramach tajnej portugalskiej wyprawy. Również Amerigo Vespucci w 1501 roku naniósł na mapy obok gwiazd alfa i beta Centauri gwiazdy Krzyża Południa. Natomiast obraz namalowany przez XVI-wiecznego flamandzkiego artystę, Joannesa Stradariusa przedstawia Amerigo Vespucciego obserwującego Krzyż Południa.

Francuski astronom Augustin Royer miał w 1679 oddzielić Krzyż od Centaura. Inni historycy przypisują wprowadzenie tego gwiazdozbioru Petrusowi Planciusowi w 1613, ponieważ pojawił się on w pracach Jakoba Bartscha w 1624Jacob Bartsch, , 1624. (skanowan

Nie we wszystkich kulturach Krzyż Południa jest rozpoznawalny jako Krzyż. W centralnej Australii ten układ gwiazd był nazwany "Stopą Orła".

Czasem flaga Konfederacji jest nazywana "krzyżem południa", lecz to określenie nie pochodzi od gwiazdozbioru.