Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) – instytucja będąca służbą specjalną zajmująca się pozawojskowymi aspektami działalności związanymi z: ochroną informacji niejawnych, bezpieczeństwem wewnętrznym, teleinformatycznym, ekonomicznym Rzeczypospolitej Polskiej m.in. kontrwywiadem i zwalczaniem przestępczości zorganizowanej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, ogólnej ochrony RP i jej porządku konstytucyjnego. Jest służbą ochrony państwa (pozawojskową) i krajową władzą bezpieczeństwa.
Utworzona 29 czerwca 2002, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, powstała po rozwiązaniu Urzędu Ochrony Państwa, w miejsce którego utworzono dwie odrębne agenc
Podstawa działania
- Ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu ()
- Zarządzenie Nr 73 Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie nadania statutu Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego ()
Zadania
Do zadań ABW należy:
- rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie zagrożeń godzących w bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz jego porządek konstytucyjny, a w szczególności w suwerenność i międzynarodową pozycję, niepodległość i nienaruszalność jego terytorium, a także obronność państwa
- rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw (oraz ściganie ich sprawców):
- szpiegostwa, terroryzmu, naruszenia tajemnicy państwowej i innych przestępstw godzących w bezpieczeństwo państwa
- godzących w podstawy ekonomiczne państwa
- korupcji osób pełniących funkcje publiczne
- w zakresie produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa
- nielegalnego wytwarzania, posiadania i obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi, bronią masowej zagłady oraz środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, w obrocie międzynarodowym
Struktura
- Departament Bezpieczeństwa Teleinformatycznego (Departament I)
- Departament Kontrwywiadu (Departament II)
- Departament Postępowań Karnych (Departament III) składający się m.in. z:
- Wydziału Zabezpieczenia Realizacji i Działań Antyterrorystycznych (Wydział V DPK ABW).
Stopnie służbowe
W Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego obowiązują następujące korpusy i stopnie służbowe funkcjonariuszy:
- korpus szeregowych
- szeregowy
- starszy szeregowy
Umundurowanie ABW
Wymagania
Służbę w ABW może pełnić oso
- posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie,
- korzystająca z pełni praw publicznych,
- wykazująca nieskazitelną postawę moralną, obywatelską i patriotyczną,
- dająca rękojmię zachowania tajemnicy stosownie do wymogów określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych.
- posiadająca co najmniej średnie wykształcenie i określone kwalifikacje zawodowe oraz zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacjach uzbrojonych, wymagających szczególnej dyscypliny służbowej, której gotowa jest się podporządkować.
Pełnienie służby
Funkcjonariuszy ABW dzieli się
Funkcjonariuszem ABW staje się f.s.p. po złożeniu ślubowania, otrzymaniu stopnia służbowego oraz mianowania na stanowisko służbowe.
Szefowie
Szef ABW jest centralnym organem administracji rządowej, działającym przy pomocy ABW, która jest urzędem administracji rządowej.
Podlega bezpośrednio Prezesowi Rady Ministrów.
Chronologia
- Andrzej Barcikowski od 29 czerwca 2002 do 3 listopada 2005
- wakat na urzędzie od 3 listopada 2005 do 30 listopada 2005, obowiązki szefa pełnił Witold Marczuk
Sukcesy instytucji (wybrane)
- rozpracowanie i ekspulsja z RP dwóch obywateli RB dyplomatów–żołnierzy GZW SG SZ RB.
- rozpracowanie obywatela FR Tadeusza Juchniewicza jako biorącego udział w szpiegostwie na rzecz GZW SG SZ FR, skazany na 3 l. pozbawienia wolności..
Porażki instytucji (wybrane)
- Niewłaściwie przeprowadzone zatrzymanie Barbary Blidy skutkujące dopuszczeniem do popełnienia samobójstwa. Funkcjonariusz Delegatury ABW w Katowicach kierujący operacją jest oskarżonym i jest sądzony przez SR w Siemianowicach Śląskich.
- Nierozpoznanie przestępczej działalności przedsiębiorstwa Amber Gold skutkujące oszustwem finansowym na ok. 600 mln PLN wobec ok. 10 tys. Polaków.
- Nierozpoznanie w porę przestępczej działalności zorganizowanej grupy przestępczej Wietnamczyków skutkującej wyprowadzeniem z RP nieopodatkowanych zysków. Niezapłacone podatki wynoszą kilka miliardów PLN.
Budżet
Wydatki i dochody Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego są realizowane w części 57 budżetu państwa.
W 2011 wydatki Agencji wyniosły 513,7 mln zł, dochody – 8,6 mln zł Rada Ministrów, Warszawa 2012, s. 1/10, 2/88 [dostęp: 23 lipca 2012].. W ustawie budżetowej na 2012 wydatki ABW zaplanowano w wysokości 500,8 mln zł, natomiast w 2013 – 502,7 mln zł.
Wyniki kontroli wykonania budżetu przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego przeprowadzanej co roku przez Najwyższą Izbę Kontroli są tajne Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa 2012 [dostęp: 23 lipca 2012].
telecomcheck 